هشدار قذافی به ایران؛ یا راه من یا راه صدام حسین

معمر قذافی رهبر لیبی ضمن "گستاخانه" توصیف کردن رفتار ایران در برابر غرب، نسبت به تکرار سرنوشت عراق صدام حسین برای جمهوری اسلامی هشدار داده و تاکید کرده است که چالش‌ها بزرگتر و فراتر از توانایی ایران برای مقابله با آنهاست.
مقام‌های ایرانی هنوز نسبت به سخنان آقای قذافی واکنش نشان نداده‌اند، اما خبرگزاری نیمه رسمی فارس به نقل از یک روزنامه اماراتی گزارش داده است که لیبی اظهارات "منسوب" به سرهنگ قذافی را تکذیب کرده است. آقای قذافی به رغم آنکه پس از حمله آمریکا و متحدانش به عراق، تمام برنامه هسته‌ای خود را برای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فاش کرد و بدین وسیله راه بهبود روابط خود را با دنیای غرب گشود، از اظهار نظر منفی علیه برنامه هسته‌ای ایران خودداری کرده است.درست اما در زمانی که به نظر می‌رسد بحران هسته‌ای ایران وارد فاز تازه‌ای می‌شود، آقای قذافی با انتقاد شدید از رفتار ایران، جمهوری اسلامی را به اجتناب از پیمودن راه عراق فرا خوانده است. هشدار معمر قذافی در مورد امکان تکرار سرنوشت عراق برای ایران به معنای آن است که وی از ایران می‌خواهد که راه لیبی را در پیش گیرد چرا که وی خود نیز از بیم دچار شدن به سرنوشت صدام حسین، از ادامه برنامه هسته‌ای خود به طور کامل صرف نظر کرد.البته لحن سخنان آقای قذافی خارج از عرف دیپلماتیک است، اما وی به عنوان رهبری شهرت دارد که چندان در قید و بند عرف دیپلماتیک نیست.در واقع سخنان آقای قذافی در باره ایران نشان می‌دهد که وی از سیاست هسته‌ای ایران فقط نگران نیست، بلکه نسبت به آن عمیقا خشمگین است. خشم آقای قذافی از ایران ظاهرا به این دلیل است که وی اصرار ایران بر مقابله با غرب را به نحوی به معنای بی‌اعتباری خط مشی صلح جویانه خود در برابر آمریکا و اروپا در نزد توده‌های عرب و مسلمان می‌داند.آقای قذافی در طول جنگ سرد و سال‌های پس از آن علاقمند بود که به عنوان رهبری کاملا رادیکال و انقلابی در جهان عرب شناخته شود و البته با اقدام‌های جنجالی و پر سر و صدای خود توانسته بود چنین تصویری از خود به نمایش بگذارد. ما از زمانی که آقای قذافی تصمیم گرفت که به جای رویارویی با غرب سیاست همکاری را در پیش گیرد، چهره انقلابی‌اش در سطح جهان به سرعت محو شد و این مساله گویا چندان انگیزه‌های "ماجراجویانه" او را ارضاء نمی‌کند.به نظر می‌رسد که آقای قذافی فکر می‌کند که محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران، در حال پر کردن جای قبلی او در جهان اسلام و عرب به عنوان رهبری رادیکال و پر سر و صدا است و از همین رو، در صدد بر آمده است تا با ادبیاتی خشمگینانه، عاقبت چنین رفتاری را سرنوشت صدام حسین نشان دهد. با این حال، اظهارات آقای قذافی علیه ایران، ممکن است دلایل سیاسی نیز داشته باشد. دیوید ولش معاون وزیر خارجه آمریکا قرار است هفته آینده راهی طرابلس شود تا زمینه مبادله سفیر بین آمریکا و لیبی را فراهم کند.آقای قذافی که تاکنون بارها گلایه کرده است که متناسب با انعطاف و سازش خود در برابر غرب، امتیاز لازم را از آنها کسب نکرده است، قاعدتا گام تازه آمریکا برای عادی سازی روابط را امتیازی برای خود تلقی می‌کند و از همین رو، همزمان با بهبود رابطه‌اش با آمریکا می‌کوشد تا از ایران فاصله بگیرد. به نظر می‌رسد اصرار ایران و متحدان شیعه‌اش در لبنان برای پیگیری ماجرای مفقود شدن موسی صدر رهبر شیعیان لبنان، یکی دیگر از دلایل ناراحتی آقای قذافی از جمهوری اسلامی است.با آنکه آقای احمدی نژاد در پی بهبود رابطه با لیبی بوده و به همین جهت، وی پرویز داودی معاون اول خود را در دی ماه قبل عازم لیبی کرد، اما اقدام رئیس جمهور ایران با انتقاد شدید محافل حکومتی ایران روبرو شد.منتقدان آقای احمدی نژاد را به بی اعتنایی نسبت به سرنوشت آقای صدر متهم کردند و احتمالا به همین علت، سیاست نزدیکی آقای احمدی نژاد به لیبی نیز متوقف شد. به هر حال، به نظر می‌رسد که از نگاه آقای قذافی، کشورهای متهم به داشتن برنامه سلاح‌های کشتار جمعی فقط دو راه پیش رو دارند. راه اول اینکه راه لیبی را در پیش گیرند و با دشمنان خود سازشی تاریخی کنند و یا اینکه با ایستادگی بر موضع خود به سرنوشت صدام حسین دچار شوند. بنابراین، معمر قذافی صرف نظر از انگیزه‌هایش از ایرانی‌ها می خواهد که راه او را دنبال کنند.
احمد زیدآبادی - تحلیلگر مسایل ایران
بی بی سی فارسی